Maand: december 2015
Het is kerst en dat wordt natuurlijk weer groots gevierd.
Ik deed boodschappen en geneerde me een beetje voor de overdaad die ik zag: overvolle schappen met kerststollen, cakes, vlees, alles leek uit te puilen … en mensen liepen in-en-uit winkels alsof hun leven ervan hing. Ook ik dook nog even de stad in voor wat laatste cadeautjes.
Begrijp me niet verkeerd, het is prima om te genieten met kerst, samen met mensen die je liefhebt. Alleen lijkt het soms alsof het eten, drinken en vooral ‘genieten’ de plaats hebben ingenomen van de oorspronkelijke boodschap van kerst: wie is Jezus?
En als er wel stil wordt gestaan bij Jezus dan moet het toch vooral ‘gezellig’ zijn met kerstliedjes zingen op kerstavond, in de kerk, waar men eigenlijk nooit komt, om daarna weer huiswaarts te gaan. Over op de orde van de dag. Kerst is dan niet meer dan het verlengde van ons ego. Het moet in dienst staan van onszelf en wat wij ‘leuk’ vinden.
Vandaag werd ik geraakt door een voordracht van een voorganger die aangaf dat Jezus, God zich vooral laat zien in het kleine en alledaagse. In een betekenisvolle ontmoeting met iemand, bij een ziekenbezoek, op plekken waar er angst en nood is, en daar waar een luisterend oor heel gewoon is. God niet ver weg als abstract begrip maar heel dichtbij … als je naaste.
Zoals Jezus in een simpele stal werd geboren, een eenvoudig leven leidde en vervolgens, onder de mensen, zijn boodschap van rechtvaardigheid en liefde verkondigde. Niet ver weg van alles maar naast ons, bij ons. En dan krijgt kerst weer betekenis en komen liefde en vrede iets dichterbij.
Wat me al, sinds mijn bekering, verbaast is dat de nodige mensen die zeggen te geloven, hun leven niet zien veranderen.
Bekering is verandering, in de christelijke context betekent het dat je erkent dat je er zelf niet uitkomt en God nodig hebt. Wat je achtergrond ook is, door de genade van God, getoond door Jezus, kan je leven veranderen.
Door de heilige Geest ontvangen we inzicht en kracht. Eigenlijk is het een kwestie van overgave. Om die reden heeft het me ook altijd verwonderd hoe mensen die Jezus gaan volgen echt een transformatie doormaken.
Er is blijdschap waar eerst somberheid heerste, er is licht gekomen op een pad wat eerst heel duister leek te zijn. Mensen slaan een nieuwe weg in. Sommige mensen stoppen met liegen en bedriegen, anderen worden eindelijk serieus in de liefde en trouw aan hun partner, weer een ander stopt met drank of drugs en zo zijn er ook mensen die verlost raken van hun depressie of een andere aandoening. Het is amazing! En dat komt niet omdat mensen ‘hun best doen’ maar omdat ze hun leven verbinden aan Jezus waardoor verandering soms geleidelijk, dan weer heel snel, mogelijk wordt.
(Je kunt in mijn verhaal ook lezen over hoe ik tot bekering kwam en veranderde of het interview met de EO beluisteren zie bij de links).
Toch is dit maar een kant van het verhaal. Want er zijn ook genoeg mensen die jaar in jaar uit in de kerk komen en nog steeds tegen zichzelf of anderen aanlopen.
Het is een routine, de kerk is een club geworden. Ik spreek een enkele keer met kinderen die helaas de kerk hebben verlaten omdat hun ouders zelf niet waren veranderd. Een vader die alcoholist was en bleef, of een moeder die haar kinderen geestelijk mishandelde. Die mensen zaten jaren in de kerk … Hoe kan dat?
Toen bedacht ik me dat het helemaal niet om ‘geloof’ gaat! Maar om ‘relatie’. Een relatie met God, is heel anders dan alleen maar ‘geloven in God’, in een relatie verbind je je, en door die verbinding ontstaat er verdieping. Begrip, inzicht, liefde. Wat leidt tot verandering.
Geloof is een mooi woord, maar het is een containerbegrip geworden. Als je zegt te geloven, dan is de kans groot dat mensen je meewarig aankijken. Want geloven kan alles inhouden; vaak denken mensen dat je iedere zondag zit te suffen in de kerk en daarna weer je eigen gang gaat. En hoe vaak is dat niet zo?
Met twee miljard christenen, wereldwijd, is de impact op het wereldpodium niet erg groot. Omdat veel christenen zich inlaten met de wereld. Er wordt politiek bedreven in naam van God, of oorlog, of vet geld verdiend, alsof Jezus zelf een kapitalist zou zijn … niet dus. Veel mensen ‘geloven’ ook uit gewoonte omdat het van-huis-uit mee is gegeven, een traditie. Niet omdat het een eigen ervaring was. Dus waar is het onderscheid?
De vraag is of geloof, godsdienst in georganiseerde vorm, altijd werkt. Het werkt in ieder geval niet als mensen ongeïnspireerd samen komen of elkaar de maat nemen.
Ik denk dat je geloof kunt vatten in deze metafoor. Je hebt een miljoen op de bank maar je geeft het niet uit. Je leeft als een bedelaar en schraapt alles bij elkaar, je geniet niet, je deelt niet, je doet je voor als een sloeber, je klaagt en bent ongelukkig. Zo is het ook als een gelovig mens die zijn geloof niet in werking zet, door gebed, handoplegging, te stappen in geloof, te wandelen met God, Jezus, de heilige Geest. Kortom te vertrouwen. Zoals Jezus aangeeft dat wie kunnen geloven als een kind -dus met vertrouwen en overtuiging – het koninkrijk ingaan. Het is zo simpel, dat we erover heen kijken.
Jezus zei dat waar twee of meer mensen in zijn naam verenigd zijn, dat hij er bij is. Het gaat dus niet om mega-kerken en events als de Passion. Dat is leuk, maar uiteindelijk sta je alleen voor God. En wil Hij dat je je leven loslaat om het bij Hem te vinden … en dat is eigenlijk iedere dag opnieuw.
Als je in deze tijd een gesprek met iemand wil aangaan over ‘veranderingen in de wereld’ dan sta je soms best met een mond vol tanden.
Op dit moment worden duizenden mensen vervolgd, verkracht en vermoord uit naam van een ‘geloof’. De mensen die dit doen, zijn ervan overtuigd dat ze hun god een dienst bewijzen met deze daden en de mensen die dit zware lot moeten ondergaan, hebben helemaal niets daartegen in te brengen. Het zijn schapen die naar de slachtbank worden gevoerd. En dan is het voorbij …
Natuurlijk zullen heel veel mensen nu ook weer zeggen: ‘Zie je, het geloof, godsdienst is de oorzaak van al deze ellende.’ En helaas kan niemand er tegen inbrengen dat dit, op dit moment, niet zo is. Ook al is die ‘godsdienst’ nog zo verdraaid, nog zo gecorrumpeerd, nog zo geperverteerd, de bedrijvers beweren dat dit mag, nee moet, van hun god. Natuurlijk is het motief erachter vaak macht, geld, sex, aanzien, met een vernisje van ‘godsdienst’ overdekt.
En dan kom je aan met Jezus … die door de RK kerk zo’n duizend jaar geleden ook misbruikt is voor oorlogen tegen ketters, tegen andersdenkenden. Antisemitisme is een tragische schaduwkant van het christendom. Het soort christendom wat alle joden schuldig heeft verklaard aan de dood van Jezus. Er zijn veel ‘christenen’ die dit eeuwen hebben gedacht en geroepen en ook om die reden zijn er miljoenen joden door de eeuwen heen vervolgd en uitgestoten.
[Het moet overigens wel gezegd worden dat de eerste christenen -die Jood waren- uitgestoten of vermoord werden door hun eigen volk, vooral de religieuze leiders waren niet blij met ze. Ze werden zodanig gemarginaliseerd waardoor de boodschap van Jezus, die Jood was, helemaal is los gezongen van het jodendom. Jezus zelf is mede door de leiders en met steun van een deel van zijn volk, door de Romeinen, aan het kruis geslagen. Maar zijn kruisgang is door God in een overwinning veranderd, want God maakt geen vergissingen. Bij Hem bestaat geen toeval].
Kortom verwrongen geloof roept verwarring en leed op. Er zijn mensen die hun geloof misbruiken om zich superieur te verklaren aan de ander, de ander klein te houden, te veroordelen, in een hoek te zetten, te vermoorden.
Het vraagt dan ook heel veel inzicht, fijngevoeligheid en intelligentie om in deze verstoorde tijd, het gesprek aan te gaan met je medemens. Dan is het geen kwestie van ‘wie heeft gelijk’, ‘welk geloof is superieur’. Dat soort denken is politiek en werelds en als er iemand niet politiek of werelds dacht, dan was het Jezus wel. Hij zegt niet voor niets: ‘Mijn rijk is niet van deze wereld.’ Jezus was tevens een pacifist en hij had niets met geweld. Hij liet zich daarentegen arresteren en kruisigen. Zonder verzet.
Mensen die denken de politiek een dienst te bewijzen door op een christelijke partij te stemmen, hebben er dan ook niet veel van begrepen. Jezus roept op tot de verandering die begint bij onszelf, dat kan je niet organiseren. En politiek staat ook in dienst van oorlog. Geen partij is daarvan gevrijwaard.
Hoe moeten we het gesprek dan met elkaar aangaan, als mensen onder elkaar? Zonder aanzien des persoons? Met een ‘open mind’.
Dat kan alleen als we bereid zijn onze labels ‘los te laten’. En te kijken naar wat er op dat moment feitelijk gaande is.
Wat heeft ieder redelijk mens, ongeacht zijn achtergrond, met de ander gemeenschappelijk? De menselijkheid, de behoefte aan liefde, vriendschap, aanvaarding, eten, drinken, een dak boven je hoofd, een menswaardig leven. Daar kan iedereen met een normaal verstand zich in vinden, daar hoef je niemand van te overtuigen.
Misschien is het daarom, vooral nu, belangrijk om als eerste te beseffen als we kijken naar al die beelden van verwarring, haat, oorlog, op de vlucht geslagen mensen, naar wat we met elkaar gemeen hebben: dat we mens zijn. En kwetsbaar.
Misschien kan dat een begin zijn in de zoektocht naar wederzijds begrip en vrede.
